[ Pobierz całość w formacie PDF ]
. %7łycie utożsamiał Nietzsche ze sposobem funkcjonowania zjawisk biologicznych, zprzyrodą, ze zwierzęcymi popędami w człowieku; jest ono podstawą dostępnejczłowiekowi rzeczywistości.2.19.2.GnoseologiaCzłowiek poznaje świat po to, aby móc zaspokoić swoje potrzeby.Poznanie więcsłuży praktyce, jest instrumentem woli, pozwala lepiej opanować środowisko, w którymsię żyje.Człowiek poznając świat, formułuje określone wartości, prawdy, którenastępnie narzuca światu, próbuje je urzeczywistniać.Dlatego prawda jest zawszesubiektywna i względna. Czymże pisał Nietzsche - są ostatecznie prawdy ludzkie? Sątylko nie dającymi się obalić błędami ludzkimi .205 Umysł ludzki nie odzwierciedla wiernie rzeczywistości.Człowiek tworząc wiedzę,fałszuje obraz świata.Dzieje się tak dlatego, że świat jest ciągle zmieniającym siębytem, natomiast obraz tego świata jest zawsze niezmienny.Aby móc wykorzystaćwiedzę do celów życiowych musimy w wyobrażeniu zatrzymywać świat, musimy gouprościć, wyidealizować, przedstawić w formie schematu.Prawda jest zawszeuporządkowana, uproszczona.Prawda jest złudzeniem, do którego człowiekprzyzwyczaja się, w który w końcu wierzy jak w prawdziwy obraz. Urządziliśmy sobie świat tak jak byśmy w nim mogli żyć.Wprowadziliśmy ciała,linie i płaszczyzny, przyczyny i skutki, ruch i spoczynek, kształt i treść [.].Ale nie sąone przez to dowiedzione.%7łycie nie jest argumentem: między warunkami życia może sięznajdować także błąd .W całej ludzkiej kulturze posługujemy się od wieków słowami,zapominając w końcu, że są to tylko słowa.Analizując poznanie, Nietzsche doszedł do wniosku, że nie wiedza, nie teoretycznekoncepcje, ale sama czynność poznawcza pełni pozytywną funkcję w życiu człowieka.Czynność ta pozwala mu uświadomić sobie siłę, dostarcza satysfakcji, poczuciawyższości nad innymi.Może być ono złudzeniem; ważne jest jednak to, że wie ono, żejest całkiem obojętne, czy coś jest prawdziwe, lecz sprawą najważniejszej wagi jest to,czy wierzy się, że jest ono prawdziwe.Prawda i wiara, że coś jest prawdziwe, to dwacałkiem rozbieżne światy interesów, światy prawie przeciwstawne .Nietzsche byłprzekonany, że subiektywne przeświadczenie o prawdziwości własnych koncepcji jestpotężnym zródłem ludzkiej siły.Prawda obiektywna nie istnieje, nie sprowadza się do arystotelesowskiej tezy oadekwatności wiedzy do przedmiotu.O prawdziwości sądów, twierdzeń decydujejednostka jako podmiot przeżyć, postaw i działań.Prawda jest tożsama z wartościążyciową, sprowadza się do doraznych wymogów działalności każdej jednostki.Wartośćżyciowa jest kryterium prawdziwości wiedzy i definicją prawdy.%7łycie ludzkie jestprzyczyną powstawania różnorodnych koncepcji, w które człowiek wierzy, którepozwalają mu żyć.Koncepcje te nie są konstruowane na podstawie logicznego ujęciaświata, są raczej namiętnościami, twórczymi hipotezami.Są one nieusuwalne. Dorzeczy, które mogą przyprawić myśliciela o rozpacz - tłumaczył - należy poznanie, że to,co nielogiczne, jest ludziom potrzebne i że z tego, co nielogiczne, powstaje wieledobrego.Tkwi ono tak mocno w namiętnościach, w mowie, sztuce, religii i w ogóle wewszystkim, co nadaje życiu wartość, że nie można tego wyrwać bez wyrządzania przytym pięknym rzeczom niepowetowanej szkody .2.19.3.Antropologia%7łycie jest poza dobrem i złem .Człowiek sam jest cząstką życia.Nie istnieją zatemjakieś obiektywne oceny, dobra, wartości moralne.Nie istnieje obiektywna moralność,206 powszechnie ważna.Każda moralność jest skonstruowana stosownie do potrzeb, dorealizowanych celów życiowych.Jeden preferuje moralność, która pozwala muzachować życie spokojne, inny - moralność, usprawiedliwiającą działanieukierunkowane na zdobywanie środków do życia przez niego uznanych za niezbędne,jeszcze ktoś inny moralność usprawiedliwiającą życiowe dążenie do panowania nadinnymi.yródłem moralności są więc ludzkie cele życiowe, a te są funkcją naturydegoczłowieka.Z tego punktu widzenia Nietzsche wyróżnił: moralność panów i moralnośćniewolników.Moralność panów jest moralnością ludzi, w których naturze można dostrzec cenionądostojność i godność osobistą, stanowczość, pewność działania, bezwzględność wdążeniu do celów.Moralność niewolników cechuje ludzi słabych, miękkiego serca,kierujących się miłością, uczuciem, zdolnych do altruizmu.Z tej perspektywy oceniał Nietzsche historię.Była epoka, w której rządzili panowie.To oni tworzyli kulturę.Dominowały w niej takie cnoty, jak dzielność i dostojność [ Pobierz całość w formacie PDF ]