[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.3.Trzeba zaznaczyć, że zmysły mogą kosztować słodyczy i rozkoszy albo ze strony ducha zapośrednictwem jakiegoś udzielania wewnętrznego, [pochodzącego od Boga, albo ze stronyrzeczy zewnętrznych, udzielających się] przez zmysły.Część zmysłowa człowieka, jak to jużpowiedzieliśmy, ani drogą duchową, ani drogą zmysłową nie może pojąć Boga.Nie mabowiem odpowiedniej zdolności po temu i zarówno duchowe, jak i zmysłowe rzeczy pojmujetylko zmysłowo.Gdyby więc wola zatrzymywała swą radość na takich pojmowaniach, byłobyto najmniej rzeczą próżną i stanowiłoby przeszkodę dla jej działania.Nie pokładając w Boguswej radości, nie mogłaby się Nim zajmować.Nie może więc dusza prawdziwie zbliżyć siędo Boga bez oczyszczenia się i zaciemnienia co do radości w dobrach zmysłowych, podobniezresztą jak i we wszystkich innych.(s.358)4.Zwróciłem uwagę na to, że zatrzymywanie radości na jakiejkolwiek ze wspomnianychrzeczy jest czymś próżnym.Natomiast wielkim jest pożytkiem, jeśli wola nie zatrzymuje sięnad tym, ale natychmiast od tego, co czuje, widzi, słyszy i czego dotyka wznosi się do radościw Bogu.Wtedy bowiem tamto staje się dla niej podnietą i niejako przydaje jej siły.Nie tylkowięc nie należy unikać podobnych wzruszeń, jeśli one służą ku pobożności i modlitwie, leczze względu na to, tak święte ćwiczenie, można i trzeba je wykorzystać.Niektóre bowiemdusze wznoszą się do Boga raczej za pośrednictwem przedmiotów działających na uczucia.Lecz i tutaj potrzebna jest przezorność, a zwłaszcza zwrócenie uwagi na skutki, jakiewynikają z takiej radości.Wiele bowiem dusz oddaje się wspomnianym wytchnieniomuczuciowym pod pozorem modlitwy i oddania się Bogu.Wtedy nie jest to modlitwa, leczraczej wytchnienie, nie jest to spełnienie upodobania Bożego, lecz raczej upodobaniawłasnego.Intencja wprawdzie zwraca się do Boga, ale skutki zmierzają do wytchnieniauczuciowego.Dusza odczuwa wówczas więcej słabości i niedoskonałości niż ożywienia wolii oddania jej Bogu.5.Chcę zatem podać tu pewną wskazówkę, za pomocą której można będzie poznać, kiedywspomniane smaki zmysłowe są pożyteczne, a kiedy nie.Gdy ktoś, słysząc muzykę lub innedźwięki, patrząc na rzeczy miłe, odczuwając słodkie wonie i doznając przyjemności wdotyku, zaraz za pierwszym poruszeniem zwraca swe myśli i uczucia woli do Boga, jest toznakiem, że więcej znajduje upodobania w tym poznaniu niż w podnietach zmysłowych,które rozbudzają to poznanie.Jest to równocześnie znakiem, że te wrażenia są dla niegopożyteczne i że w tym wypadku podniety zmysłowe wspomagają ducha.Wtedy można z nichkorzystać, gdyż tym sposobem rzeczy zmysłowe służą dla tego celu, dla którego Bóg jestworzył, tj.by przez nie był lepiej poznany i miłowany.Dusza, w której te poznania zmysłowe sprawiają czysto duchowe skutki, nie pożąda ich i niema do nich przywiązania.Gdy jednak przychodzą, odczuwa wielki smak, gdyż przez nie mawiększe upodobanie w Bogu.Nie zaprząta się też nimi zbytecznie, bo gdy przychodzą, wolanatychmiast wznosi się do Boga, pozostawiając je na boku.6.Przyczyna, dla której dusza nie przywiązuje się do tych podniet, choć one zbliżają ją doBoga, jest ta, że duch jej jest tak ochoczy do wznoszenia się z wszystkim i poprzez wszystkodo Niego i tak jest nasycony i napełniony samym Bogiem, że niczego poza Nim nie zna i niepragnie.Pragnąc bowiem tych podniet tylko dla zbliżenia się ku Bogu, natychmiast zapominao nich i nie zwraca na nie uwagi.Dla tego jednak, kto nie ma tej swobody ducha przy owych przedmiotach i upodobaniachzmysłowych, bo jego wola zatrzymuje się i karmi nimi, są one szkodliwe i powinienzaprzestać posługiwania się nimi.Choć bowiem rozum pragnie wykorzystać je dla postępu kuBogu, to jednak pożądanie smakuje w nich, ponieważ są zmysłowe; a ponieważ skutekzawsze jest zgodny z tym smakowaniem, stąd będą mu one raczej zawadą niż pomocą.Raczejwięc szkodę przyniosą niż korzyść.Kto więc spostrzega w sobie pożądanie takich wytchnień,powinien je zwalczać i opanowywać.Im bardziej bowiem ono wzrośnie, tym więcej będziemiało w sobie niedoskonałości i słabości.7 [ Pobierz całość w formacie PDF ]