[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Czytelnik zauważy, że du-ża część wskazówek - nie tylko w tym rozdziale - dotyczy potrzeb dzieci cierpiącychz powodu wystawienia na działanie niebezpiecznych substancji w życiu płodowym.Fragment dotyczący zaburzeń nastroju pomoże rodzicom zastanawiającym sięnad tym, czy zródeł niektórych problemów ich dziecka z przywiązaniem nie należy 138 ADOPCJA I PRZYWIZANIEszukać gdzie indziej.Przedstawiam sposoby, które pozwolą ustalić, co odróżnia za-burzenia nastroju od problemów przywiązania lub zespołu stresu pourazowego,a także co robić, jeśli rodzice podejrzewają, że ich dziecko może cierpieć na zaburze-nia nastroju.Rozdział niniejszy zamykają rozważania nad autyzmem i zespołem Aspergera.Dla rodziców dzieci autystycznych proponuję sporządzenie indywidualnej ocenyi planu działania uwzględniającego budowanie przywiązania.Szczególnie zaintere-sowani tymi fragmentami mogą być rodzice, których dzieci po przeżytej wczesnejdeprywacji wykazują pewne symptomy autystyczne.ADHDSzacuje się, że wśród dzieci w wieku szkolnym zaburzenie uwagi bądz też zespółnadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (Attention Deficit Disorder withHyperactivity - ADHD) występuje u 3 do 7% dzieci (Barkley, 2000)9.Wśród dzieci,u których jedno z biologicznych rodziców cierpiało na ADHD, stopień występowaniatego zaburzenia wzrasta do 57% {Ibidem).W szeroko zakrojonym badaniu przepro-wadzonym na wyspie Barbados poziom występowania zespołu nadpobudliwości psy-choruchowej z deficytem uwagi wzrósł do 65% wśród osób, u których odnotowanojakiekolwiek przypadki niedożywienia (Galler, Ross, 1998).Wyniki tych badań po-kazały, że ADHD występowało u 15% ogólnej liczby ludności Barbadosu, co jest wy-sokim wynikiem.Niemniej pięćdziesięcioprocentowa różnica w przypadku zaist-nienia jednego czynnika była szokująca.Szacuje się, że około 20% dzieci wychowywanych w rodzinach adopcyjnych cierpina ADHD.Wielkość ta odzwierciedla zmiany demograficzne zachodzące w adopcji,gdyż coraz więcej dzieci adoptowanych jest z krajów ubogich.Pracownicy społecznimówią często o wysokim stopniu występowania ADHD lub symptomów ADHDu dzieci wychowujących się w systemie opieki zastępczej.Poziom ADHD u dzieci do-tkniętych urazem mieści się w przedziale od 28 do 38%, przy czym należy pamiętać,że równocześnie prowadzi się badania na obecność innych rodzajów zaburzeń (Put-nam, 1997).Russel Barkley, uznany ekspert w tej dziedzinie, doszedł do wnioskupodzielanego przez innych badaczy: przyczyn ADHD nie należy szukać w środowi-sku rodzinnym.Na obszarze Ameryki Północnej niewielki ułamek, około 5% ogól-nej liczby przypadków ADHD, spowodowany jest uszkodzeniem mózgu.W tej licz-bie mieści się niedożywienie.Zazwyczaj jednak ADHD rozwija się w rezultacienieprawidłowości w korze przedczołowej mózgu, w czym prawdopodobnie mająudział czynniki genetyczne (Barkley, 2000, s.35-37).ADHD u dzieci można podzielić na sześć podkategorii.Wszystkie jednak charak-teryzują się wspólnymi cechami:9Więcej informacji na temat ADHD czytelnik znajdzie w książce ADHD - zespól nadpobudli-wości psychoruchowej.Przewodnik dla rodziców i wychowawców (A.Kołakowski i in.Gdańsk:GWP 2007) (przyp.red.). Pozostałe trudności na drodze do przywiązania 139" Mózg dzieci z ADHD nie potrafi się koncentrować na głównym celu działaniaczy zasadniczym temacie rozmowy.Ich życie to nieustanna ,jazda na wyso-kich obrotach"." Wydaje się, jakby ich mózg zacinał się" na jakimś określonym temacie lubokreślonym wzorcu zachowania.Wykonanie zadania lub czynność zajmuje imzwykle zbyt dużo lub zbyt mało czasu.Mają trudności w przestawieniu sięz jednej czynności na drugą.Raz za razem popełniają ten sam błąd." Mają trudności w planowaniu zadań, które wymagają samokontroli i umiejęt-ności przewidywania.Planowanie przyszłych działań i powtarzanie sobie, copo kolei trzeba zrobić, by pomyślnie wykonać jakieś zadania, stwarza im naogół większe trudności niż innym." Czasami nie dostrzegają konsekwencji swoich poczynań.Na przykład dzieckopotrafi tak się zaangażować w strącanie piniaty10, że skupiając się na swoimcelu, kompletnie nie zauważa, iż depcze po nogach innego dziecka." Gorzej reagują na długoterminowe cele niż na krótkoterminowe wzmocnie-nie.%7łeby utrzymać się na obranym szlaku, potrzebują częstego przypomina-nia i swego rodzaju pomostów".Wyciąganie konsekwencji kończy się częstorozłoszczeniem dziecka." Odznaczają się niskim poziomem samokontroli.Potrzebują w tym względziepomocy innych osób." U wielu dzieci z ADHD występują silne wahania nastroju." Dzieci często wiedzą, co należy robić, lecz ich organizm reaguje impulsywniei odruchowo, zanim zdążą się zastanowić.Wychowywanie dzieci z ADHD jest bardzo wyczerpujące.Sprowadza się do tego,że rodzice muszą nieustannie kontrolować dziecko, gdyż samo sobie z tym nie radzi.Ponieważ formowanie przywiązania wymaga wiele czasu i energii, ADHD jest jed-nym z problemów, które w dłuższej perspektywie wyczerpują rodziców starającychsię nawiązać z dzieckiem bliską więz.Próbują oni stworzyć w domu pozytywną, bezpieczną i opiekuńczą atmosferę,jednak ich nieustanna czujność w oczekiwaniu na kolejny impulsywny wyczyndziecka powoduje, że stają się zrzędliwi i wyczerpani nerwowo.Radzenie sobie z im-pulsywnością to zadanie ponad siły wielu rodziców.Mówią, że nie udaje im się na-uczyć swojego dziecka kontrolowania impulsów ani uczenia się na własnych błę-dach [ Pobierz całość w formacie PDF ]