[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Białka całkowite i niecałkowitePojęcie białek całkowitych i niecałkowitych to jedno z najbardziej mylących określeń w nauce o odżywianiu.Powstało ono wtedy, gdy uważano, że białka zwierzęce są najwyższej jakości.Obecnie teoria białek całkowitych i niecałkowitych nabrała zupełnie nowego znaczenia.Tzw.białka całkowite zawierają wszystkie dziewięć niezbędnych aminokwasów w wystarczającej ilości, aby zapewnić proces wzrostu młodego zwierzęcia.Są to np.: albumina, główny składnik białka kurzego, i kazeina, główny składnik białkowy w mleku.Białko znajdujące się w organizmie zwierzęcia to również białko całkowite.Teoretycznie, gdyby twoje przetrwanie zależało tylko od jednego rodzaju jedzenia, musiałoby to być pożywienie składające się z białka całkowitego.Taka sytuacja zdarza się raczej rzadko, jedynie w wieku niemowlęcym.Aminokwasy uzyskane z pożywienia łączą się w organizmie z aminokwasami przetworzonymi w organizmie.To właśnie z tego źródła tkanki pobierają białko dla nowych komórek.Białka całkowite występują niejako w jednym opakowaniu z kompletnymi tłuszczami.Ponieważ tłuszcz nasycony jest absolutnie konieczny dla rozwoju mózgu niemowlęcia, pożywienie ludzi dorosłych, zawierające białka całkowite wydaje się głównym źródłem niepotrzebnych, tłuszczów nasyconych, które mają niekorzystny wpływ na tętnice.Białka niecałkowite natomiast nie mają wokół siebie tłuszczów nasyconych.Tak jak białka całkowite, zawierają 9 niezbędnych aminokwasów.Jedyną różnicą jest fakt, że w każdym rodzaju pożywienia aminokwasy występują w innch proporcjach, tak jak w przypadku witamin czy soli mineralnych.Źródła białek niecałkowitych przewyższają jakością źródła białek całkowitych.Białka roślinne mają zwykle mniej tłuszczu w ogóle, a tłuszczu nasyconego w szczególności; nie zawierają cholesterolu.Takie źródła białek niecałkowitych jak orzechy i inne ziarna mają dużo tłuszczu, ale jest to tłuszcz zdrowy dla serca, a przy tym ułatwia zwalczanie nowotworu.Bilans azotowyPoważne niedobory białka są rzadkie i nie występują u osób zdrowych, dobrze się odżywiających.Niedożywienie białkowe przeważnie jest rezultatem braku wystarczającej ilości pożywienia co zdarza się m.in.w okresach zwiększonego niż zwykle zapotrzebowania na białko lub w związku z niezdolnością do wchłaniania spożytego białka przez przewód pokarmowy.Pojęciem, o którym prawdopodobnie usłyszysz od swojego lekarza lub dietetyka jest bilans azotowy.Ponieważ białkojest jedynym makroskładnikiem zawierającym azot, określenie ilości azotu w organizmie jest dobrą metodą do ustalenia zawartości białka w organizmie.Jeśli znamy ilość białka obecnego w diecie i ilość białka wydzielanego, to można określić ilość białka, która pozostała w organizmie.Jeśli spożycie i wydalenie azotu są równe co do ilości, to mówi się, że osoba ma prawidłowy bilans azotowy, czyli występuje w niej stan równowagi.Jeśli jest więcej azotu dostarczonego niż usuwanego, mówi się, o dodatnim bilansie azotowym.To oznacza większą ilość tkanki tworzonej niż rozpadającej się.Tak dzieje się u kobiet ciężarnych i karmiących, u niemowląt, dzieci i młodzieży; u dorosłych odzyskujących zdrowie po chorobach, których skutkiem była utrata białka.Ujemny bilans azotowy wskazuje, że dzieje się coś przeciwnego: więcej azotu się traci niż otrzymuje.Więcej tkanek się rozpada niż buduje.Tak jest wówczas, gdy nie dostarczamy organizmowi wystarczającej ilości białka lub jeśli białko jest spalane dla uzyskania energii, gdyż jest za mało tłuszczu i węglowodanów.Inną przyczyną może być zwiększone zapotrzebowanie na białko, np.z powodu choroby nowotworowej.Choroba nowotworowa a białkoKomórki nowotworowe zmieniają metabolizm białka tak, aby tworzący się guz miał dostęp do większej ilości aminokwasów.Dochodzi do utraty tkanki mięśniowej i prowadzi do zakłócenia bilansu azotowego.Większość białka w diecie powinna pochodzić z roślin.Rośliny zawierają również wiele innych czynników pozwalających zwalczać nowotwory w tym substancje fitochemiczne.Białko z tłustych ryb zawiera kwasy tłuszczowe omega-3, niezbędne do prawidłowego funkcjonowania systemu obronnego.To właśnie ryby powinny znaleźć się na drugim miejscu produktów spożywanych w twojej diecie [ Pobierz całość w formacie PDF ]