[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wsypać 2 1/2 łyżki ziół do termosu i zalać 3389 szklankami wody wrzącej.Po 1 godz.pić 2/3 szklanki 3-4 razy dziennie jako środek bakterio-bójczy, przeciwzapalny, przeciwkrwotoczny i wzmacniający naczynia włosowate w ostrym i wprzewlekłym infekcyjnym zapaleniu dróg moczowych oraz w nieżycie żołądka i jelit.Możnado każdej porcji naparu dodać 3-5 kropli Propolanu (Herbapol).Sprawdzić, czy nie ma uczule-nia na propolis.Zioła w zapaleniu miedniczek nerkowych: zmieszać 100 g liści borówki brusznicy, po 50 gkwiatów wrzosu i ziela skrzypu oraz 20 g liści brzozy i liści orzecha włoskiego.Zalać 2 łyżkiziół 21/2 szklanki wody ciepłej i odstawić na 1 godz.do napęcznienia.Następnie gotować po-woli pod przykryciem 3 min.Odstawić na 10 min i przecedzić.Pić 3-4 razy dziennie 1/2-2/3szklanki między posiłkami.154.%7łEC-SZECPanax ginseng C.A.Mey.Jest to niewielka bylina z rodziny Araliowatych (Araliaceae), występująca w cienistych la-sach liściastych Korei, północno-wschodnich Chin oraz na dalekowschodnim terytorium ZSRRod rzeki Amur do Ussuri, od wieków tam uprawiana, a ostatnio również na Kaukazie i Ukra-inie.%7łeń-szeń wykształca mięsisty, mało rozgałęziony i zgrubiały korzeń palowy, niekiedy człe-kokształtny, z którego wyrasta dęta łodyga, o wysokości do 70 cm.Liście łodygowe są dłu-googonkowe i ułożone po 4 w okółku.Poszczególne liście składają się z 5-7 jajowato-lancetowatych listków, owłosionych na nerwach i brzegiem ostro ząbkowanych.Pęd kwiatowywyrasta ze środka okółka liści i jest zakończony baldachem złożonym z 15-20 zielonkawobia-łych kwiatów.Owocem jest pestkowiec podobny do jagody, jaskrawoczerwonej barwy, zawie-rający zwykle 2 nasiona.Roślina rozwija się bardzo wolno, dlatego po 8-10 latach od kiełko-wania z nasienia korzeń osiąga ciężar zaledwie 10 g, a po 20 latach 20-25 g.Na plantacjachszybkość wzrostu rośliny i przyrost wagi są nieco większe.Surowiec.Jesienią w okresie owocowania rośliny wykopuje się całe korzenie, gdy mająciężar co najmniej 10 g i w stanie świeżym przeznacza się na eksport do wytwórni farmaceu-tycznych lub suszy w całości na użytek miejscowy.Otrzymuje się korzeń żeń-szenia - RadixGinseng, syn.Radix Panacis.Surowiec pochodzący ze stanu naturalnego jest wyżej ceniony odsurowca pozyskanego z uprawy.Do przemysłowego izolowania związków czynnych używasię całą roślinę w okresie kwitnienia.Inne pokrewne gatunki żeń-szenia, mianowicie Panax notoginseng Burkill, Panax pseudo-ginseng Walich i Panax japonicus C.A.Mey., dostarczają surowca o niższej wartości odomawianego.Jedyny północnoamerykański gatunek, żeń-szeń pięciolistny - Panax quinquefo-lium L., znany od wieków Indianom kanadyjskim, odznacza się dość szybkim wzrostem, małązawartością związków czynnych i jest uprawiany na dużą skalę nie tylko w swojej ojczyznie,lecz ostatnio także w Azji.Dostarcza korzeni, które stanowią tani i łatwo dostępny surowieczastępczy żeń-szenia prawdziwego.Ponadto znane są inne jeszcze rośliny, należące do tej samej rodziny Araliowatych i o ana-logicznych własnościach, jak eleuterokok kolczasty - Eleutherococcus senticosus Maxim.(zob.nr 35), aralia wysoka - Aralia elata (Miq.) Seem., która jest niewielkim drzewem daleko-wschodnim, dostarczającym jako surowca korzeni - Radix Ara-390 liae, zwodnica wyniosła - Echinopanax elatum Nakai., kolczasty krzew nadmorski, z któregozbiera się korzenie wraz z kłączem - Radix Echinopanacis.Lenza krokoszowa - Lenzea car-thamoides DC (z rodziny Złożonych - Compositae), jest byliną dostarczającą kłączy z korze-niami - Rhizoma Lenzeae.Podstawowe związki czynne.Wszystkie części żeń-szenia prawdziwego, lecz najwięcejkorzeń, zawierają mieszaninę 16 saponin trójterpenowych, będących połączeniami aglikonówpanaksadiolu, panaksatriolu lub kwasu oleanolowego z 3-6 cukrami prostymi.W 1962 r.bada-cze japońscy wykryli 12 związków saponinowych i nazwali je ginsenozydami.W tym samymroku badacze radzieccy wyizolowali 6 związków (z których 2 okazały się identyczne z ginse-nozydami) i nazwali je panaksozydami.Analogiczne związki znaleziono w innych gatunkachżeń-szeni.W pozostałych wymienionych wyżej roślinach stwierdzono obecność związkówzbliżonych strukturalnie do ginsenozydów.Działanie.Wyciągi z żeń-szenia oraz innych roślin wyżej wymienionych działają ogólniepobudzająco i wzmacniająco na ośrodki ruchowe i wydzielnicze, znajdujące się w ośrodko-wym układzie nerwowym i rdzeniu przedłużonym.Bodzce wychodzące z tych ośrodków do-cierają do wielu narządów wewnętrznych i tym należy tłumaczyć tak dużą różnorodność dzia-łania.Stwierdzono bowiem na podstawie nowoczesnych metod, że żeń-szeń obniża ciśnieniekrwi, zwiększa ilość wydalanego moczu i odtruwa organizm, obniża poziom cukru we krwi,ma właściwości przeciwwrzodowe, hamuje rozwój niektórych nowotworów oraz pobudzaczynność serca.Potwierdzono w ten sposób dawne wiadomości, iż surowiec ten ma wszech-stronny wpływ na organizm, zwiększa jego ogólną wydolność, zdolności adaptacyjne nawet dotrudnych i długotrwałych niesprzyjających warunków otoczenia, a także do dużego wysiłku [ Pobierz całość w formacie PDF ]