[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Po uzyskaniu jasnego i wyraznego ujÄ™cia (widzenia) tego, cobadamy, trzeba to, co poznawczo uchwyciliÅ›my, opisać w taki sposób, a\eby nietylko utrwalić otrzymany rezultat poznawczy, lecz - przede wszystkim - umo\liwićinnym podmiotom poznajÄ…cym ujÄ™cie (zobaczenie) tego, co sami ujÄ™liÅ›my.Trzebainnym pokazać to, co bezpoÅ›rednio dane, niejako naprowadzić ich na dany obiekt.Stosuje siÄ™ tu zabieg rozró\nieÅ„ (opisu kontrastujÄ…cego), polegajÄ…cy nawyró\nieniu (okreÅ›leniu) obiektu, o który nam chodzi, przez przeciwstawienie goinnym (postÄ™pujÄ…c na ogół od mniej do bardziej podobnych pod wchodzÄ…cym wgrÄ™ wzglÄ™dem).JeÅ›li dokonujemy klasyfikacji, opisu pojÄ™ciowego tego, cobezpoÅ›rednio dane, to zawsze w obliczu" tego, co opisywane.To, cobezpoÅ›rednio dane, to dane bez poÅ›rednika nieprzezroczystego, caÅ‚oÅ›ciowo(niejako jednym rzutem oka" lub za jednym zamachem", jednoetapowo), bezdyskursu i odwoÅ‚ywania siÄ™ do uprzednio uzyskanych rezultatów poznawczych(sÄ…dów).To, co bezpoÅ›rednio i naocznie dane, nazywane bywaf e n o m e n e m , stÄ…d metodÄ™ oglÄ…du i opisu tego, co i jak dane, nazywamymetodÄ… fenomenologicznÄ….OglÄ…d i opis fenomenologiczny winien speÅ‚niać postulat maksymalnejateoretycznoÅ›ci.Chodzi o uwolnienie naszego poznania z rozmaitych (czÄ™sto nieuÅ›wiadomionych, wystÄ™pujÄ…cych implicite) uprzednich przeÅ›wiadczeÅ„, nastawieÅ„,presupozycji, schematów pojÄ™ciowo-werbalnych.Nale\y ujawnić i wyeliminować(zawiesić, zneutralizować) te ró\ne ujÄ™cia i schematy o charakterze potocznym( zdroworozsÄ…dkowym"), naukowym czy nawet filozoficznym.Niektórzy tezabiegi neutralizacji czy rezerwy teoretycznej ( wziÄ™cia w nawias") nazywajÄ… redukcjami".Postulat maksymalnej ateoretycznoÅ›ci jest trudny do caÅ‚kowitej realizacji,jednak\e systematyczna próba jego speÅ‚nienia - za pomocÄ… kolejnych krokówró\nych neutralizacji, zawieszenia w sÄ…dzie, rezerwy poznawczej - pozwala namuÅ›wiadomić sobie rozmaite uwarunkowania zarówno oglÄ…du, jak i opisu tego, codane i jak dane.30W oglÄ…dzie i opisie fenomenologicznym mo\emy być nastawieni na ujÄ™cie tegoco dane, w jego peÅ‚nej indywidualnoÅ›ci, konkretnoÅ›ci albo w jego sensie, istocie,czyli ejdetycznie (grec.µ¯´¿Â = postać, wzór, istota).M e t o d a i d e a c j i (uzmienniania) to dobór i ukÅ‚ad czynnoÅ›ci przy-gotowujÄ…cych oglÄ…d e j d e t y c z n y , doprowadzajÄ…cych do wglÄ…du w istotÄ™(do ujÄ™cia typu i ogólnej struktury) danego przedmiotu i umo\liwiajÄ…cychprzeprowadzenie analizy istotnoÅ›ciowej.Operacja ideacji skÅ‚ada siÄ™ z czterech etapów.Pierwszy etap to dokonanie aktulub ciÄ…gu aktów szeroko rozumianego doÅ›wiadczenia, czyli ujÄ™cia poznawczegoczegoÅ› jednostkowego bezpoÅ›rednio i z naocznoÅ›ciÄ… spostrze\eniowÄ…, quasi-spostrze\eniowÄ…, a nawet wyobra\eniowÄ…; w grÄ™ wchodzi spostrze\enie zmysÅ‚owejakiegoÅ› ciaÅ‚a, spostrze\enie wewnÄ™trzne (czy szerzej: samoÅ›wiadomość) wÅ‚asnejpsychiki, percepcja stanu psychicznego Drugiego, przypomnienie sobie czegoÅ›minionego, oczekiwanie czegoÅ›, co ma nadejść, percepcja czegoÅ› wyobra\onego(czegoÅ› w wyobrazni), percepcja Å›wiata przedstawionego (np.malarsko lubfilmowo) w dziele sztuki itp.Etap drugi polega na zmianie nastawieniapoznawczego wobec danego jednostkowego przedmiotu (lub jego części, cechy)czy stanu rzeczy i postawieniu pytania o istotÄ™ czegoÅ› (pytania esencjalnego).NaprzykÅ‚ad widzimy przed sobÄ… ten oto kawaÅ‚ czerwonego sukna.CzerwieÅ„ tegomateriaÅ‚u jest skonkretyzowana, jednoznacznie okreÅ›lona pod ka\dymprzysÅ‚ugujÄ…cym jej wzglÄ™dem (ujednostkowiona), ma wÅ‚asny odcieÅ„, jasność,ksztaÅ‚t.Wobec jakiegoÅ› z momentów czy rysów tego naocznie danego, konkret-nego kawaÅ‚ka sukna, np.wobec jego czerwieni, zająć mo\emy nastawienieejdetyczne i zapytać o istotÄ™ czerwieni w ogóle (czy czerwieni jako takiej) lub oistotÄ™ barwy.Wówczas intencja naszego aktu poznawczego odrywa siÄ™ niejako odtego jednostkowego przedmiotu i jego jednostkowej cechy (mianowicie czerwieni)i zmierza do istoty czerwieni, do czerwieni czy czerwonoÅ›ci jako takiej, in specie(niejako gatunkowo wziÄ™tej).Zmienia siÄ™ wtedy przedmiot naszego poznania;chodzi nam ju\ nie o czerwieÅ„ okreÅ›lonego przedmiotu naszego doÅ›wiadczenia,lecz o samÄ…, idealiter wziÄ™tÄ… jakość czerwieni.NastÄ™puje trzeci etap, operacjauzmienniania [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]