Arystoteles Polityka

Startseite

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Por.m.in.Newman, op.cit., t.1, s.231, przyp.1.Inne próby wyjścia z trudności przez zmianę tekstu są dowolnei niepotrzebne.I tak jedni proponują przestawić metojków" przed i" między niewolników"a metojków", i stwarzają w ten sposób trzy rodzaje obdarzonych obywatelstwem: cudzoziemców,niewolników i metojków". 56dotyczy nie pytania, kto jest obywatelem, ale czy jest nim nieprawnie, czy prawnie.Można by tu wszelako podnieść dalszą wątpliwość, czy ktoś jest obywatelem, jeślizostał nim w sposób nieprawny, jako że nieprawny" i fałszywy" znaczy to samo.Ponieważ jednak widzimy, że niektórzy zostali nieprawnie urzędnikami, a mimoto mówimy o nich, że sprawują władzę, chociaż i nieprawnie, pojęcie zaśobywatela określa się według pewnej władzy (gdyż obywatelem jest, jak powie-8dzieliśmy , ten, co ma dostęp do takiej a takiej władzy rządzącej), więc jasną jestrzeczą, że i tych trzeba nazwać obywatelami, pytanie natomiast, czy prawnie, czynieprawnie, łączy się ze wspomnianą poprzednio wątpliwością.Niektórzy mianowicie pytają, kiedy coś uchodzi za akt państwowy, a kiedy nie,tak np.[w wypadku], gdy z oligarchii lub tyranii wyłoni się demokracja.W takimbowiem razie niektórzy ani nie chcą spłacać pożyczek, powiadając, że je niepaństwo zaciągnęło, lecz tyran, ani też nie chcą uznać wielu innych tego rodzajuzobowiązań, utrzymując, że pewne formy ustrojów opierają się na przemocy, a niesłużą dobru społecznemu.11.Jeśli więc według tego wzoru zaprowadzony został w pewnych państwachustrój demokratyczny, to akty dokonywane przy tym ustroju należy uznać zapaństwowe, podobnie jak przy ustroju oligarchicznym i tyranii.Właściwe ujęcietej trudności zdaje się leżeć w pytaniu, kiedy winno się powiedzieć, że jest tojeszcze to samo państwo, a kiedy, że to nie jest to samo, lecz inne państwo.Najbardziej powierzchowne rozważanie tego zagadnienia dotyczy więc miejscai mieszkańców; można bowiem oddzielić mieszkańców od miejsca i jedni z nichmogą się osiedlić w tym, drudzy w innym miejscu.Trudność tę trzeba więc uznaćza niezbyt wielką, bo wobec różnorodnego znaczenia słowa polis" [państwo,miasto] badanie takie jest poniekąd ułatwione9.12.Podobnie jednak jest w wypadkach, gdy ludzie mieszkają w jednym i tymsamym miejscu, a nasuwa się pytanie, kiedy winno się ich uważać za jednopaństwo; mury nie grają tu roli, bo można by nawet Peloponez otoczyć jednymmurem.Miastem tego rodzaju jest może Babilon i każde [miasto], które marozmiary raczej narodu niż miasta; opowiadają przecież, że w trzy dni po zdobyciuBabilonu pewna część miasta nic o tym jeszcze nie wiedziała.O tym jednak zagadnieniu warto pomówić przy innej sposobności, mąż stanumusi bowiem brać pod uwagę wielkość państwa, ilość jego mieszkańców, jaki mieć wzgląd na to, czy jest korzystniej, gdy ono obejmuje jeden, czy też gdywięcej ludów.13.Ale czy w takim razie, gdy ci sami ludzie mieszkają na tym samymmiejscu, winno się to uznawać za to samo państwo, dopóki utrzymuje się ten samszczep mieszkańców, chociaż nieustannie jedni umierają, a drudzy się rodzą8Por.wyżej, rozdz.1, � 4.9Autor chce najwyrazniej powiedzieć, że skoro polis" oznacza ludzi i miejsce, więc gdy się tosłowo bierze z myślą o ludziach, to oczywiście po ich usunięciu miasto już nie jest to samo, jeśli zaśmyśli się o miejscu, to miasto zostaje, choć ludzie się usunęli. 57 podobnie jak zwykliśmy mówić, że są to te same rzeki i zródła, mimo żenieustannie pewna ilość wody przypływa, a pewna odpływa czy też z takiegowłaśnie powodu należałoby powiedzieć, że ludzie są wprawdzie ci sami, alepaństwo jest inne.[Odpowiedz na to:] Jeśli państwo jest pewną wspólnotą,a mianowicie wspólnotą obywateli w ramach ustroju, to jeśli ustrój się zmieni codo rodzaju i różnić się będzie od poprzedniego, również i państwo z koniecznościnie będzie, jak się zdaje, tym samym; podobnie przecież mówimy raz o chórzekomicznym, drugi raz o tragicznym, choć są to często ci sami ludzie.14.Podobnie każdy inny zespół i połączenie określamy innym mianem, jeślisię zmienia rodzaj połączenia, tak np.i zestawienie [harmonię] tych samych tonówróżnie nazywamy, zależnie od tego, czy jest to skala dorycka czy frygijska.Jeślitak mają się rzeczy, to oczywiście winno się mówić przede wszystkim o tożsamościpaństwa biorąc pod uwagę ustrój.Nazwę mu można zmienić albo i zachować bezwzględu na to, czy ci sami ludzie je zamieszkują, czy też całkiem inni.Czy zaśsprawiedliwą jest rzeczą zrywać lub nie zrywać zawartych uprzednio umów, jeślipaństwo zmieni ustrój, to już inne pytanie.2.Cnota dzielnego obywatela a cnota dobrego człowieka1.Z omówionymi co dopiero zagadnieniami łączy się rozważanie, czy cnotędobrego człowieka należy uważać za to samo, co cnotę dzielnego obywatela, czyteż nie.Jeśli jednak mamy to zbadać należycie, to trzeba najpierw określićw pewnych zarysach cnotę obywatela.Otóż o obywatelu mówimy w tymznaczeniu, co np.o żeglarzu stanowiącym pewien człon zespołu.Choć międzyżeglarzami zachodzą różnice według tego, jakie zadania kto spełniać potrafi jeden bowiem jest wioślarzem, drugi sternikiem, trzeci podsternikiem, a innymoże nosi jeszcze inne jakieś takie miano to jednak jasną jest rzeczą, że przynajściślejszym ujęciu sprawności, właściwej każdemu z nich, można znalezćpewną wspólną cechę, do wszystkich zarówno się stosującą [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

Arystoteles Metodorologika, O swiecie

Arystoteles O duszy (2)

Arystoteles O duszy (3)

Arystoteles O duszy

Arystoteles O duszy (4)

Wiktor Krawczenko Wybrałem wolnoć. Życie prywatne i polityczne radzieckiego funkcjonariusza

Gabriel Richard A. Scypion Afrykański Starszy największy wódz starożytnego Rzymu

Walka O Polske

Bachman Richard Regulatorzy

Desmond Morris Naga malpa