Kopernik M. Pisma wybrane (2)

Startseite

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Ponieważ zaś nic podobnego nie dostrzegamydla gwiazd stałych, mamy w tym dowód tak niezmiernej ichodległości, że nawet doroczna droga Ziemi, albo raczej jej obraz, dlawzroku z tej odległości znika, gdyż wszelki przedmiot jestwidzialny tylko do pewnej oznaczonej odległości, którą jeżeliprzekroczy, staje się niewidzialny, jak się to w Optyce uzasadnia, żepomiędzy najodleglejszym z planet, Saturnem, a sferą gwiazdstałych znajduje się ogromna przestrzeń, zdradzają to migotliwe ichświatła, czym najwyrazniej wyróżniają się od planet, naturzebowiem niejako zależało na tym, ażeby jak najbardziej wyróżnićciała ruchome od nieruchomych.Tak wielkie zaiste jest przedziwneto dzieło rąk Stwórcy.ROZDZIAA XIRozważanie trojakiego ruchu ZiemiSkoro więc ruch Ziemi zdołaliśmy stwierdzić zjawiskami planetoraz tylu i tak ważnymi świadectwami, zwróćmy się teraz dowykładu samego już ruchu, ażeby na jego zasadzie wytłumaczyćdostrzegane zjawiska.Ruch ten należy koniecznie przyjąć trojaki.Pierwszy, który, jak rzekliśmy, Grecy zowią nocodziennym, jestrze-czywistym obrotem Ziemi, dokonującym się w przeciągu dobydookoła jej osi z zachodu na wschód, w kierunku przeciwnym doruchu, jakiemu całe niebo zdaje się podlegać, zataczając kołorównikowe, zwane przez niektórych równonocnym, na wzórGreków, którzy je równodniowym (��) zowią.Drugim jestdoroczny ruch Ziemi, której środek opisuje ekliptykę dookołaSłońca, również z zachodu na wschód, to jest według porządkuZwierzyńca niebieskiego, krążąc pomiędzy Wenerą a Marsem, wrazz tym wszystkim, co do Ziemi należy.Stąd wynika złudzenie,jakoby Słońce podobnym ruchem ekliptykę przebiegało, tak naprzykład, że gdy środek Ziemi przebiega przez znak Koziorożca,będzie się wydawało, jak gdyby Słońce przebiegało znak Raka, albogdy Ziemia wejdzie w znak Wodnika, Słońce wstąpi w znak Lwa, itak dalej, jak to już raz powiedzieliśmy.Należy wiedzieć, że wruchu tym równik, tudzież oś Ziemi przemienne mają nachyleniewzględem płaszczyzny koła przechodzącego środkiem znakówZwierzyńca.Gdyby oś Ziemi i równik pozostawały niezmiennewzględem Słońca i postępowały jedynie za ruchem środka Ziemi,natenczas nie byłoby żadnej nierówności dni i nocy, jako też zawszebyłoby przesilenie letnie albo zimowe, a względne porównanie dniaz nocą, albo też lato lub zima, słowem: jaka bądz pora rokuistniałaby trwale i niezmiennie.Pozostaje jeszcze ruch trzeci,zboczenia, mający również okres roczny, ale w kierunku wstecznymzwrócony, to jest w przeciwną stronę dorocznego ruchu Ziemi.Atak z prawie zupełnej równości tych ruchów wynika, że oś Ziemioraz prostopadły do niej największy z równoleżników, równik,zwracają się zawsze stale ku tej samej stronie świata, właśnie tak,jak gdyby trwały w nieruchomości.TymczasemSłońce widzimy posuwające się po kole pochyłym ekliptyki, tymruchem, który środek Ziemi unosi, zupełnie tak, jak gdyby on byłśrodkiem świata, jeżeli będziemy na to zważali, że odległość Słońcaod Ziemi znikoma jest w porównaniu z odległością gwiazd stałych.Ponieważ ruchy tesą tego rodzaju, że wymagają raczej unaocznienia aniżeliopowiedzenia, dlatego nakreślmy koło ABCD wyobrażającedoroczną drogę środka Ziemi na płaszczyznieekliptyki.Punkt E, będący środkiem tego koła, niechaj wyobrażaSłońce; koło to podzielmy na cztery równe części za pomocą dwóchnawzajem prostopadłych średnic AEC i BED.Punkt A niechwyobraża początek znaku Raka, punkt B początek znaku Wagi,punkt C początek znaku Koziorożca, a punkt D Barana.Przyjmijmynajpierw, że środek Ziemi znajduje się w punkcie A, z któregonakreślimy równik ziemski FGHI, nie na tej samej płaszczyzniepołożony, wyjąwszy średnicę GAI, która jest wspólnym przecięciemsię kół równika i ekliptyki.Poprowadzmy także średnicę FAH,prostopadłą do GAI, punkt F niechaj będzie granicą największegozboczenia południowego, a punkt H zboczenia północnego.To usta-liwszy, mieszkańcy Ziemi będą widzieli Słońce w pobliżu środka E,przebiegające zwrotnik zimowy Koziorożca, któremu odpowiadanajwiększe zboczenie północne w punkcie H, ku Słońcu zwrócone,ponieważ nachylenie równika do płaszczyzny ekliptyki AE podczasobrotu dziennego przebiega po zwrotniku zimowym, równoległymwedług nachylenia wskazanego kątem EAH.Jeżeli znowu środekZiemi pomknie w kierunku następstwa znaków o pewien łuk, togranica F największego zboczenia o tyleż cofnie się ruchemwstecznym, dopóki obydwa w punkcie B nie przebiegną ćwierćkola.Wśród tego ruchu kąt EAI pozostanie zawsze równy kątowi AEB, ato z powodu równości obiegów, zaś średnica FAH względem FBH,dalej GAI względem GBI, wreszcie równik względem równika za-wsze będą równoległe; one zresztą z przyczyny często tuwspominanej zdają się tworzyć jedną tylko płaszczyznę wobecniezmiernych przestworów nieba.Z punktu zatem B, będącegopoczątkiem znaku Wagi, Słońce E pokaże się nam w Baranie, awspólne przecięcie się równika z eklip-tyką zejdzie się z linią GBIE, względem której koło dziennegoobrotu nie będzie tworzyło żadnego zboczenia, lecz całe zboczeniebędzie tylko po bokach.Tak więc Słońce będzie wówczas oglądanew równonocni wiosennej [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

Carey Jacqueline [ Dziedzictwo Kusziela 02] Wybranka Kusziela

DZIEDZICTWO KAZIMIERZ WYBRANO Roman Dmowski

Ziemkiewicz Rafał Wybrańcy Bogów

Lem Stanislaw Opowiadania wybrane

Demostenes Mowy wybrane

Hyperion

brantome Żywoty pań swowolnych (2)

King Stephen Miasteczko Salem (3)

Rice Anne Wywiad z wampirem