[ Pobierz całość w formacie PDF ]
. W związku z różnymi warunkami świetlnymi w wodzie rozwój fotoautotrofównie jest w całej masie wody jednakowy.Wskaznikiem naświetlenia jest często dolnagranica zasięgu występowania glonów - najbujniejszy ich rozwój ma miejscena głębokości 0,5-2 m.Większość glonów ma zdolność do zmiany i dostosowaniaswego zabarwienia do panujących na danej głębokości warunków świetlnych dziękizawartości barwników, przez co glony adaptują się do różnych rodzajów promieniowaniana danej głębokości.Szkodliwy wpływ światła zaznacza się w stosunku do drobnoustrojów pozbawionychbarwników.Ujemne działanie wywierają zarówno promienie ultrafioletowe, jak i teo falach dłuższych.Np.światło niebieskie (długość fal 366-436) hamuje proces utlenianiaazotynów przez Nitrobacter vinogradskyi.Zwiatło ma również wpływ na rozwój grzybówwodnych.Promienie niebieskie i zielone wywierają silniejszy wpływ hamujący niżczerwone.TemperaturaIlość dostarczanej energii cieplnej zależy - podobnie jak przy świetle - od kąta padaniapromieni, a więc od pozycji słońca względem lustra wody.Dlatego też zmienia się onaw przekroju dobowym i rocznym oraz zależy od szerokości geograficznej.Wody płynące np.rzeki mają równomierną temperaturę w całej swej masie,bowiem są stale mieszane nieustannym ruchem płynącej wody.To wodne środowiskocharakteryzują jednak dobowe wahania temperatury, zwłaszcza w rzekach o małejgłębokości.W wodach stojących np.jeziorach, w których prąd wody jest bardzo słaby lub nie mago wcale, temperatura zmienia się w cyklu rocznym.Jeziora, zwłaszcza głębokie,charakteryzuje stratyfikacja pionowa, czyli podział na warstwy, różniące się składemi temperaturą.Naświetlona ciepła woda przy powierzchni mniejszą gęstość niż ciemne, zimne wodyponiżej.Różnica gęstości chroni te dwie warstwy przed mieszaniem.Warstwa ciepłejwody nazywana jest epilimnionem.Chłodniejsze wody poniżej zwane warstwątermokliny, czyli metalimnionem stają się wraz z głębokością coraz zimniejsze.Każdymetr głębokości niżej oznacza spadek temperatury o 1oC.W warstwie przydennej zwanejhipolimnionem woda osiąga temperaturę 4oC i ma największą gęstość.Termoklina działa jak bariera między epi- i hipolimnionem.Wody wymienionych trzechwarstw nie mieszają się ze sobą przez całe lato z powodu różnic w gęstości.Woda krążytylko w epilimnionie pod wpływem wiatru.Biogeny odżywcze obecne przy dnie jezioranie są dostępne dla organizmów z górnych warstw wody i póznym latem warstwapowierzchniowa wykazuje deficyt substancji troficznych.Jesienią wody powierzchniowe zaczynają się ochładzać i opadać, wypierając cieplejszewody położone niżej.One również się ochładzają.W miarę jak postępuje wymiana wód(cyrkulacja jesienna) oraz ich mieszanie pod wpływem wiatru wody te natleniają sięi równocześnie pozbywają nadmiaru, CO przez wydzielenie go do atmosfery zwłaszcza2z wody przydennej.Lekka inwersja temperatur następuje zimą, ponieważ woda o temperaturze poniżej 4oCma mniejszą gęstość niż woda cieplejsza i płynie ku powierzchni.Kolejne przemieszanienastępuje wiosną, w miarę jak wody powierzchniowe nagrzewają się.Cały zbiornikobfituje wtedy w tlen i biogeny.Ruchy i mieszanie się wody powodują takżeprzemieszczanie się drobnoustrojów w całym profilu.Ruch wodyMieszanie się wód odgrywa bardzo istotna rolę zarówno w rozmieszczeniu temperatury,jak i wyrównaniu składu chemicznego wody (gazy, składniki odżywcze, substancje wyrównujące ciśnienie osmotyczne, odczyn wody itp.).Ruch cząsteczek wodyspowodowany jest:�% różnicą gęstości wywołaną niejednakową temperaturą lub zawartością związkówrozpuszczonych i zawieszonych,�% wiatrami,�% różnicą w poziomie dna zbiornika (wody płynące),�% określonymi zabiegami hydrotechnicznymi.CiśnienieCiśnienie jest ważnym czynnikiem ekologicznym, silnie wpływającym na życiemikroorganizmów m.in.poprzez istotny wpływ na aktywność układów enzymatycznychkomórek.W wodach ciśnienie hydrostatyczne, zwiększa się o 1 atm.na każde 10 m głębokości.Tak, więc w głębinach mórz i niektórych jezior ma ono wysoką wartość - w większościmórz ok.100 atm., a np.w rowach głębinowych Pacyfiku osiąga nawet 1100 atm.Grupę drobnoustrojów głębinowych, których obecność stwierdzono nawet na głębokości10.000 m nazwano barofilnymi.Rozwijają się one nie tylko przy wysokich ciśnieniach,ale też w niskich temperaturach (3-5o C), lecz rosną bardzo wolno [ Pobierz całość w formacie PDF ]