[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Niewidzialna ręka doboru naturalnego zapełnia takie miejsce.Przedstawiona tu w wielkim skrócie koncepcja współpracujących karteli genów,ukonstytuowanych przez niewidzialną rękę doboru naturalnego, ma podstawowe znaczenie dlazrozumienia memów religijnych i tego, jak one funkcjonują.W ró\nych pulach genowych kształtują się odmienne kartele genów.Na przykład w składpuli genowych drapie\ników wchodzą geny programujące narządy zmysłów słu\ące dowykrywania ofiar, pazury umo\liwiające ich chwytanie, nomacze do ich gryzienia, enzymyumo\liwiające trawienie mięsa i wiele innych genów doskonale dostrojonych do wzajemnejwspółpracy.Równolegle u roślino\erców dobór faworyzował w pulach genowych odmiennezestawy kooperujących genów.Przywykliśmy do myślenia o genach w kontekście dostosowaniakodowanych przez nie fenotypowych cech do specyficznego środowiska, w jakim funkcjonujeorganizm: pustyni, lasu itd.Tu pragnę zwrócić uwagę, \e gen mo\e być te\ faworyzowany przezdobór ze względu na jego szczególne dostosowanie do określonej puli genowej gendrapie\nika nie przetrwa w puli genowej roślino\ercy i na odwrót.Z perspektywy genuśrodowiskiem, w którym selekcji podlegają geny ze względu na swą zdolność kooperacji zinnymi genami, jest pula genowa, czyli zestaw genów nieustannie zmieniający się za sprawąreprodukcji płciowej.Pule memowe są na pewno mniej ustrukturyzowane i uporządkowane ni\pule genetyczne, ale mimo to bezpiecznie mo\emy posługiwać się tym pojęciem i przyjąć, \epula memowa stanowi wa\ny element środowiska, w jakim ka\dy mem pozostaje w swoimmempleksie.Mempleks zatem jest to zestaw memów, które być mo\e samodzielnie nie zdołałybynigdy przetrwać, natomiast doskonale radzą sobie z przetrwaniem w otoczeniu pozostałych jegoskładowych.W poprzednim podrozdziale pisałem, \e dobór naturalny raczej nie jestmechanizmem rządzącym ewolucją języków i \e w tym wypadku nale\y mówić bardziej olosowym dryfcie.Mo\na sobie na przykład wyobrazić, i\ określone samogłoski i spółgłoskilepiej się niosą" w terenie górzystym i z tego powodu mogą się przyjąć w dialektachstosowanych, dajmy na to, w Szwajcarii, Andach czy Tybecie, inne głoski są zaś lepiej słyszalnew gęstym lesie i te zakorzenią się w językach Pigmejów czy ludów Amazonii.Wspomniałem tezjednak o wielkim przesunięciu samogłoskowym, w ktorym to przypadku, jeśli teoriafunkcjonalnego uzasadnienia tej zmiany jest prawdziwa, mo\na ju\ mówić doborze naturalnym, nie o dryfcie.Otó\ Great Vowel Shift mo\na interpretować w kategorii niemów dopasowującychsię do połączonego siecią współzale\ności mempleksu.Któraś z samogłosek uległa przesunięciujako pierwsza (z nieznanych przyczyn mo\e był to skutek naśladownictwa wymowy jakiejśwybitnej jednostki, tak jak jedna z miejskich legend tłumaczy występujące w językuhiszpańskim ceceo.Tak czy owak, dla nas nie ma to w tej chwili znaczenia.) i gdy to ju\ sięzdarzyło, inne musiały podą\yć za nią, gdy\ w przeciwnym wypadku język mógłby stać sięniezrozumiały; to pierwsze przesunięcie uruchomiło całą kaskadę.W kolejnych etapach memyze starej puli memowej konkurowały ze sobą i podlegały doborowi, w efekcie którego to procesupowstał nowy mempleks stworzony przez dopasowane do siebie memy.Teraz wreszcie dysponujemy aparatem, który pozwala nam zastosować memetykę doreligii.Niektóre idee religijne podobnie jak niektóre geny mogły przetrwać ze względu nawłasną wartość"; takie memy przetrwałyby w ka\dej puli memowej, niezale\nie od tego, wotoczeniu jakich memów by się znalazły (przypominam, \e u\yte tu określenie wartość" nie jestw \adnym stopniu wartościujące. Wartość" memu to jego zdolność do przetrwania w puli).Inneelementy wierzeń religijnych mogły zaś przetrwać ju\ jako część mempleksu dziękidopasowaniu do memów, które ju\ były licznie reprezentowane w puli memowej.Poni\ejprzedstawiam (oczywiście niepełną) listę takich religijnych memów, które potencjalnie mogływykazać się zdolnością do przetrwania w puli memowej albo ze względu na swą autonomicznąwartość, albo za sprawą dobrego dopasowania do mempleksu: Przetrwasz własną śmierć." Jeśli umrzesz śmiercią męczeńską, trafisz do wyjątkowo pięknej części raju, gdzie doswej dyspozycji będzieszmiał siedemdziesiąt dwie dziewice (nie zastanawiajmy sięmo\e nad losem nieszczęsnych dziewic)." Heretyków, bluznierców i apostatów nale\y zabijać (albo karać w inny sposób, naprzykład poddać ostracyzmowi)." Wiara w Boga to najwy\sza z cnót [ Pobierz całość w formacie PDF ]