[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Czytaj Erazmusowe Apologie i Teodora Bezy przypiski.Niżej prezentujemy fragment tekstu wyjętego z perykopy J 8, 1-11, w wersji z 1570 i 1572, wzestawieniu z BB 1563, zachowujemy oryginalną pisownię:BB 1563 ApokrNT 1570 BSzB 1572Zathym Jezus szedł na gorę.Jezus zaś poszedł na gorę oliwną.Jezus lepak poszedł na gorę oliwną.A raniuczko potym był w Kośćiele / a Y raniuczko zasię przyszedł do kośćioła A rano zasię przyszedł do kośćioła / alud wszytek zszedł się do niego / y śiad- / a wszytek lud przyszedł do niego / y wszytek lud przychodził kniemu / yszy ucżył ie.siedząc naucżał ie.siedząc naucżał ie.Przywiedli tedy do niego Doktorowie y Przywiedli zaś ucżeni wpiśmie y Fary- Przywiedli lepak Doktorowie y Faryze-Faryzeuszowie niewiastę ktorą na cu- zeuszowie do niego niewiastę w cudzo- uszowie do nieo niewiastę na cudzoło-dzołostwie zastano / a postawiwszy ią w łostwie nalezioną / a postawiwszy ią stwie zastaną / a postawiwszy ią w po-pośrzodku / wpośrodku / śrzodku.Rzekli mu, Tę niewiastę zastano na Rzekli iemu / ucżyćielu / ta niewiasta Rzekli mu / ucżyćielu / ta niewiastasamym uczynku cudzołożąc.naleziona iest / wsamym ucżynku cu- zastana na samym uczynku cudzołożni-dzołożąc.cą.Obydwa przekłady mają coś wspólnego z BB 1563.Kto był ich autorem? Czy Budny? A mo-że osoba, która bez wiedzy Budnego wprowadziła te teksty do Biblii? Pytania te wymagają prze-prowadzenia bardziej szczegółowych badań.Z
ledząc przedstawione wyżej fakty, można przyjąć, że do  zmontowania BSzB 1572 użytoniesprzedanych egz.ApokrNT 1570 lub też wydrukowano większą ilość arkuszy w 1570 r.z myśląo przygotowywanej całości (co jest mniej prawdopodobne).Na 267 k.dla tekstu biblijnego (razemz k.tyt.do NT, ale bez kolofonu w AporkNT 1570) wspólnych jest 244 k., co daje ok.91 % całości.  wprowadzając zaledwie niewielkie zmiany leksykalne w terminologii religijnej.Tekst Apokryfów z 1570 r.został in exten-so przedrukowany w Biblii Budnego z 1572 r., natomiast Nowy Testament w tej Biblii wbrew stwierdzeniu Estreichera, aza nim m.in.Henryka Merczynga i Franciszka Pepłowskiego  nie jest zgodny z tekstem z 1570 r.W obliczu podanychwyżej faktów wypowiedz
Kwileckiej jest nieprecyzyjna.Nie mamy tu bowiem do czynienia z przedrukiem in extenso, aleużyciem kart z tego samego odbicia.DokÅ‚adniejsza analiza wprowadzonych na podmienionych kartach zmian mogÅ‚abyrzucić wiÄ™cej Å›wiatÅ‚a na genezÄ™ ApokrNT 1570 i BSzB 1572 oraz losy Budnego z tego okresu czasu. 253 Ponadto zaobserwowaliÅ›my pewnÄ… różnicÄ™ w numeracji kart w skÅ‚adkach wspólnych dlaApokrNT 1570 i BSzB 1572.Dwa z przebadanych egz.Biblii (Ossol.XVI.Qu.2338 i 2339) majÄ…na k.p5r odwrócony do góry nogami numer karty: 811 zamiast 118.Poprawnie natomiast odbito tennumer w ApokrNT 1570.StÄ…d możemy wnioskować, że ApokrNT 1570 istniaÅ‚y w dwóch waria-nach.Wariant z numerem odwróconym trafiÅ‚ do Biblii przechowywanych w Ossolineum we Wro-cÅ‚awiu.PrzekÅ‚ady NT Budnego ukazywaÅ‚y siÄ™ jeszcze dwukrotnie in 8° w 1574 r.w A
osku nakłademJana Kiszki (fot.089)486 oraz ok.1589 r.487 Tytuł edycji z 1574 r.brzmi: Nowy Testament znowuprzełożony, a na wielu miejscach za pewnemi dowodami od przysad przez Simona Budnego oczy-ściony i krótkiemi przypiskami po krajoch objaśniony.Przydane też są na końcu tegoż dostatecz-niejsze przypiski, które każdej jakmiarz odmiany przyczyny ukazują.Porównując fragmenty obydwu wydań NT Budnego zauważyliśmy, że NTSzB 1589 zawierawiele kart z tego samego odbicia co NTSzB 1574488.Np.ten sam skład występuje na niepoprawia-nych kartach przedmowy (są to karty b3-6, c1-8489, cała składka d, na której pozostała błędna sygnatu-ra dij zamiast diiij; ciekawą rzeczą jest też pozostawienie tej samej erraty, co świadczy o wykorzy-staniu większej części kart z tekstem NT).Fakt ten rzuca nowe światło na genezę NTSzB 1589.Wyd.z 1574 nie cieszyło się zapewnewielką popularnością, jeżeli po ok.15 latach pozostała taka ilość egz., że można było zmieniającniektóre karty z kontrowersyjnymi, wcześniejszymi poglądami herezjarchy, a inne dodając (skł.e zdrugą przedmową), wyprodukować  nowe wydanie książki.Ponadto można przypuszczać, że nie-sprzedane Testamenty zalegały na zamku w A
osku, gdyż były własnością Kiszki, tam też prawdo-podobnie F.Bolemowski  zmontował wyd.z 1589 r.490Jak widać, druki biblijne Budnego zawierają jeszcze sporo tajemnic, które oczekują na do-kładniejsze przebadanie.2.Na temat pochodzenia, dzieciństwa i młodości Budnego (ok.1530-1595) nie mamy żad-nych pewnych wiadomości.Prawdopodobnie pochodził z mazowieckiej wsi Budne i należał dozaściankowej szlachty.Nie wiadomo dokładnie, gdzie zdobył wykształcenie i nauczył się językówbiblijnych; przypuszcza się, że mógł to być Kraków lub Królewiec.Prawie całe swoje życie spędził486Korzystam z egz.Ossol.XVI.O.191 (def.br.k.c1.8; oraz końca od s1); BK Cim.O.261.487Korzystam z unikatowego egz.BN XVI.O.858 (def.br.pocz.i końca i kilku k.ze środka).488Zastrzegamy sobie pewne niedokładności naszych porównań, gdyż po osobistym przebadaniu 2 egz.NTSzB 1574 (zOssol.i BK) oraz egz.NTSzB 1589 z BN dalsze porównania wykonywaliśmy na podstawie posiadanych mikrofilmów.Wtedy też zauważyliśmy opisywane fakty.489Wątpliwość mamy przy k.c7v, które w obu wyd.różnią się nieznacznie, np.składem ostatniego słowa, w NTSzB 1574jest:  historikow , a w NTSzB 1589:  Historykow.Na stronach recto tej samej karty różnic nie zauważyliśmy.Być możewięc w czasie druku NTSzB 1574 poprawiono to słowo, rozbierając skład tylko jednej strony.Stąd musiały się różnić tąstroną egz.wyd.z 1574 r.490Takie przypuszczenie już wysuwano w DDP V, s.52.125.Nasze odkrycie dodaje nową przesłankę do tej hipotezy. 254 na Litwie.Szybko przystał do reformacji.W 1558 r.został katechistą w luterańskim zborze wileń-skim.Od ok.1560 r.pracował już jako kaznodzieja w Klecku, gdzie po opanowaniu języka ruskie-go szerzył idee reformacji wśród tamtejszej ludności, na razie jeszcze w duchu luterańskim.Ok.1563 r.stał się antytrynitarzem [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

nvs.xlx.pl