RSS


[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wiele ludów wtargnęło w jej granice i wiÄ™kszość osiedlaÅ‚a siÄ™ na staÅ‚e, jako żeziemie poÅ‚ożone w basenie Morza Egejskiego - wybrzeże Azji Mniejszej, Grecji, Kreta,Cyklady i inne wyspy - przyciÄ…gaÅ‚y ludzi od dawien dawna swymi baÅ›niowymi urokamiprzyrody, centralnym poÅ‚ożeniem w Å›wiecie antycznym.Leżąc na skrzyżowaniu dróghandlowych Azji Mniejszej, Egiptu, obszaru Å›ródziemnomorskiego, stanowiÅ‚a rzeczywiÅ›cieEgea centrum Å›wiata starożytnego.Ze szkolnej Å‚awy pamiÄ™tamy, że Egea jest ojczyznÄ… Greków.Ale Grecy  klasycznipojawili siÄ™ tutaj stosunkowo pózno.Na dÅ‚ugo przed rozkwitem klasycznej kultury helleÅ„skiej wyspy Egei i GrecjÄ™kontynentalnÄ… zamieszkiwaÅ‚ lud, którego dzieÅ‚em byÅ‚y znakomite pomniki sztuki, lud, którywznosiÅ‚ paÅ‚ace i zamki.Z poÅ‚owy II tysiÄ…clecia p.n.e.pochodzÄ… tabliczki zapisane pismemlinearnym B, które odczytaÅ‚ Ventris.Tabliczki zapisane sÄ… w jÄ™zyku greckim.Jest towskazówkÄ…, że Grecy pojawili siÄ™ w Grecji na dÅ‚ugo przed Dorami okresu klasycznego.Podania i legendy przekazaÅ‚y nam nazwÄ™ tych pierwszych Greków - zwano ich Achajami.StÄ…d cywilizacjÄ™ Myken, Tirynsu, Pylos i innych najstarszych miast przyjÄ™to nazywaćachajskÄ… (choć istniejÄ… i inne, mniej trafne nazwy - mykeÅ„ska, wczesnohelladzka).W w.XVII-XVI p.n.e.roÅ›nie bogactwo i potÄ™ga wÅ‚adców Myken - wówczas jeszcze nie157 miasta, lecz umocnionej osady na wzgórzu.Izolowane maleÅ„kie królestwa powstajÄ… nie tylko w Mykenach, lecz i w innychmiastach warownych.Jednakże jedność kultury na caÅ‚ym obszarze Grecji wskazuje, żemiÄ™dzy tymi prymitywnymi paÅ„stwami istniaÅ‚y Å›cisÅ‚e wiÄ™zy: miaÅ‚ miejsce ożywiony handelz wyspami Morza Egejskiego, a nawet z oddalonym Egiptem (kupcy posÅ‚ugiwali siÄ™ tymsamym pismem sylabicznym Achajów, które odczytaÅ‚ Ventris).Wieki XV - XIII p.n.e.sÄ… okresem najwiÄ™kszego rozkwitu kultury achajskiej.Grecjapokrywa siÄ™ gÄ™stÄ… sieciÄ… wsi, niewielkich miast i majestatycznych stolic, z których donajwiÄ™kszych należaÅ‚y Mykeny, Tiryns, Pylos, Teby w pobliżu Aten (Ateny również wznieÅ›liAchajowie).Miasta stajÄ… siÄ™ oÅ›rodkami handlu, najróżniejszych rzemiosÅ‚ i administracji.MiÄ™dzy poszczególnymi miastami-paÅ„stwami rozpoczyna siÄ™ walka o wÅ‚adzÄ™ - Å›wiadczÄ…o tym potężne mury Tirynsu i innych achajskich miast-paÅ„stw.Jednakże wÅ‚adcy królestw achajskich nie tylko walczyli ze sobÄ… - potrafili Å‚Ä…czyć siÄ™w zwiÄ…zki, a dzieÅ‚em takiej  wspólnej sprawy byÅ‚ podbój Krety, zburzenie jej stolicy -Knossos i legendarna wojna trojaÅ„ska.Spustoszenie Krety nastÄ…piÅ‚o w wyniku dobrzezorganizowanej wyprawy, na co zwrócili uwagÄ™ archeolodzy, a wzięły w niej udziaÅ‚, jak siÄ™wydaje, nie tylko paÅ„stwa Grecji kontynentalnej, lecz i maleÅ„kie paÅ„stwa rozrzucone powyspach Morza Egejskiego.Zniszczenie Krety, która wczeÅ›niej wÅ‚adaÅ‚a MorzemZródziemnym, umożliwiÅ‚o Achajom rozpoczÄ™cie podboju wysp Egei, a pózniej i  miedzianej wyspy , Cypru, którÄ… skolonizowali w koÅ„cu XIII w.p.n.e.Achajowie zaczÄ™li siÄ™ osiedlać nie tylko na wyspach, lecz i na wschodnim brzeguMorza Egejskiego - w Azji Mniejszej.Dążąc do zniszczenia groznego konkurenta - Troi,zorganizowali zwiÄ…zek achajskich miast-paÅ„stw, opiewany w Iliadzie.ZwyciÄ™ska wojnatrojaÅ„ska byÅ‚a ostatnim wielkim przedsiÄ™wziÄ™ciem Achajów - archeolodzy umieszczajÄ… jejwydarzenia na poczÄ…tku XII wieku p.n.e.Minęło okoÅ‚o stu lat i na achajskÄ… GrecjÄ™ runęłyplemiona Greków-Dorów; warowne miasta zostaÅ‚y wziÄ™te szturmem i zburzone, życie kulturyachajskiej zamarÅ‚o.Po kilku stuleciach i barbarzyÅ„cy Dorowie, kontynuujÄ…c i udoskonalajÄ…c osiÄ…gniÄ™ciacywilizacji swych poprzedników - Achajów, stworzyli wspaniaÅ‚Ä… klasycznÄ… kulturÄ™ Hellady.158 TABLICZKI «PIASZCZYSTEGO PYLOS»*Grecja jest ojczyznÄ… pisma literowego.To wÅ‚aÅ›nie tutaj, w antycznej Helladzie, znakiFenicjan ulegÅ‚y przeksztaÅ‚ceniu w litery alfabetu.NastÄ…piÅ‚o to, zdaniem wiÄ™kszoÅ›ci uczonych,w IX lub VIII w.p.n.e.Powstaje pytanie, czy do tego momentu istniaÅ‚o już w Grecji pismo?JeÅ›li nie alfabetyczne, to przynajmniej sylabiczne czy hieroglificzne? Do roku 1939 uczenibyli przekonani, iż na terenie Hellady nie istniaÅ‚y zabytki pisma starsze niż z VIII w.p.n.e.Nie mówiÅ‚a nic na temat pisma Iliada, opowiadajÄ…ca o sÅ‚awnych czynach Achajów, przodkówGreków.Dopiero Platon, ów twórca atlantologii, wspomina w Timajosie, że przodkowieHellenów posiadali sztukÄ™ pisania, którÄ… dopiero pózniej utracono.Jednakże Platon odniósÅ‚ tÄ™sztukÄ™ do okresu mitycznej bitwy Hellenów z wojskami Atlantów, tj.do IX tysiÄ…clecia p.n.e.,i ta nieprawdopodobna data staÅ‚a siÄ™ powodem, że uczeni nie uwierzyli jego sÅ‚owom.Warto zauważyć, że w tekstach innych pisarzy antycznych napotkać można niejasnewzmianki o istnieniu w Grecji w II tysiÄ…cleciu p.n.e.sztuki pisania.Plutarch na przykÅ‚adprzekazuje w jednym ze swych utworów dawne podanie, które mówi, że w mogile Alkmeny,matki Heraklesa, w Beocji znaleziono przedmioty zapisane pismem podobnym do egipskichhieroglifów.Jednakże Å›wiadectwo to, jak nietrudno stwierdzić, jest bardzo wÄ…tpliwe.Ale oto 4 kwietnia 1939 r.grecko-amerykaÅ„ska wyprawa archeologiczna podkierunkiem K.Kourouniotisa i Carla Blegena rozpoczęła prace wykopaliskowe na terenie piaszczystego Pylos , w którym, jak przekazuje nam Iliada, znajdowaÅ‚a siÄ™ stolica mÄ…dregoNestora.W miejscowoÅ›ci Epano Englianos, leżącej w odlegÅ‚oÅ›ci siedemnastu kilometrów napółnoc od współczesnego Pylos, odkryto na wzgórzu ruiny ogromnego paÅ‚acu, rezydencjiantycznych wÅ‚adców Pylos.Prace przerwano z wybuchem II wojny Å›wiatowej.Wznowiono jew r.1952 i kontynuuje po dzieÅ„ dzisiejszy (na szczęście dla archeologów pracewykopaliskowe w Pylos prowadzili nie dyletanci, dziÄ™ki czemu uczeni majÄ… możliwośćzbadania ruin w stanie oryginalnym, w peÅ‚nej zgodzie z wymaganiami nauki współczesnej).WÅ‚adcy Pylos mieszkali w ogromnym paÅ‚acu stanowiÄ…cym caÅ‚y kompleksarchitektoniczny, wzniesiony wedÅ‚ug jednolitego planu.Korpus główny liczyÅ‚ pięćdziesiÄ…tmetrów dÅ‚ugoÅ›ci i ponad trzydzieÅ›ci metrów szerokoÅ›ci.WejÅ›cie prowadziÅ‚o przez propyleje,z których trafiaÅ‚o siÄ™ na dziedziniec wewnÄ™trzny.*.A z miejsca siÄ™ podniósÅ‚ Nestor, co w Pylos piaszczystym królewskÄ… wÅ‚adzÄ™ sprawowaÅ‚.Homer, Iliada, przeÅ‚.K.Jeżewska, WrocÅ‚aw-Warszawa-GdaÅ„sk 1972.159 SÅ‚użyÅ‚ on za miejsce skÅ‚adania ofiar; idÄ…c dalej, mijaÅ‚o siÄ™ niewielki portyki wchodziÅ‚o do poczekalni.PodÅ‚oga i Å›ciany poczekalni ozdobione byÅ‚y malowidÅ‚ami(niestety, ulegÅ‚y one caÅ‚kowitemu zniszczeniu podczas pożaru, który zniszczyÅ‚ i sam paÅ‚ac -miaÅ‚o to miejsce, zdaniem archeologów, okoÅ‚o 1200 r.p.n.e.).Z poczekalni gość trafiaÅ‚ dogłównego miejsca caÅ‚ego paÅ‚acu - megaronu, w Å›rodku którego znajdowaÅ‚o siÄ™ palenisko dlaÅ›wiÄ™tego ognia o Å›rednicy czterech metrów; powierzchniÄ™ paleniska zdobiÅ‚y znaki magiczne [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • nvs.xlx.pl