[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.183 Daniel Goleman Inteligencja Emocjonalnanadmierne wydzielanie się tego hormonu - szczególnie w ciele migdałowatym, hipokampie imiejscu sinawym - alarmując ciało o zagrożeniu, którego w istocie nie ma.10Charles Nemeroff, psychiatra z Uniwersytetu Duke, powiedział mi: Zbyt wysoki poziom ACTHsprawia, że reagujesz przesadnie.Jeśli na przykład jesteś weteranem wojny wietnamskiej zewstrząsem pourazowym i na parkingu przy supersamie strzeli w gazniku jakiegoś samochodu, towyzwoli to ACTH, które powoduje, że ogarniają cię te same uczucia co podczas pierwotnegourazu: zaczynasz się pocić, jesteś wystraszony, trzęsiesz się i cierpnie ci skóra, mogą ci migaćprzed oczami sceny towarzyszących urazowi wydarzeń.Osoby, w organizmach którychwydzielają się nadmierne ilości ACTH, mają bardzo niski próg wrażliwości na bodzcewprawiające w popłoch.Jeśli na przykład zajdziesz kogoś od tyłu i głośno klaśniesz w dłonie, tow większości wypadków: taka osoba podskoczy z przestrachu, kiedy zrobisz to drugi i trzeci raz,to nie zareaguje już w taki sposób.Osoby o zbyt wysokim poziomie ACTH nie przyzwyczajają siędo takich sytuacji - na każde kolejne klaśnięcie reagują tak samo jak na poprzednie.11Inne zmiany zachodzą w mózgowym systemie wydzielania opiatów, gdzie produkowane sąendorfiny, uśmierzające uczucie bólu.Również ten system nadmiernie się uaktywnia.On teżzwiązany jest z ciałem migdałowatym, które w tym wypadku działa zgodnie z pewnym obszaremkory mózgowej.Endorfiny są produkowanymi przez mózg związkami chemicznymi o silnymdziałaniu znieczulającym, podobnym do działania opium i innych narkotyków będących ichchemicznymi kuzynami.Przy wysokim poziomie opiatów ( własnej morfiny mózgu ) mamyzwiększoną tolerancję na ból.Jest to zjawisko doskonale znane lekarzom wojskowym, którzypodczas walk wielokrotnie stwierdzali, że ciężko ranni żołnierze potrzebowali mniejszy daweknarkotyków dla uśmierzenia bólu niż cywile z o wiele lżejszymi obrażeniami.Coś podobnego zdaje się występować we wstrząsie pourazowym.12 Zmiany w poziomie endorfinnadają nowy wymiar mieszance nerwowej, którą wyzwoliło ponowne wystawienie na uraz.Tymwymiarem jest stępienie niektórych uczuć.Wydaje się to wyjaśniać zespół negatywnych objawówpsychicznych od dawna obserwowanych u osób cierpiących na wstrząs pourazowy: anhedonię(niezdolność odczuwania przyjemności) oraz ogólne odrętwienie emocjonalne, poczucie odcięcia10 Mózg, starając się zmniejszyć wydzielanie się CRF, redukuje liczbę uwalniających ten hormon receptorów.Jednego z dowodów na to, że to właśnie zjawisko występuje u osóbcierpiących na wstrząs pourazowy, dostarczyły badania, w których ośmiu pacjentom wstrzyknięto CRF.Normalnie wstrzyknięcie CRF wyzwala duże ilości ACTH(kortykotropiny), hormonu, który z kolei pobudza wydzielanie amin katecholowych.Jednak u pacjentów ze wstrząsem pourazowym, w odróżnieniu od osób niecierpiących nawstrząs, nie stwierdzono zauważalnych zmian w poziomie ACTH, co wskazuje, że ich mózgi zahamowały działanie receptorów CRF, ponieważ były już przeciążone hormonamiwydzielanymi podczas stresu.Badania te opisał mi Charles Nemeroff, psychiatra z Uniwersytetu Duke a.11 Mój wywiad z Nemeroffem ukazał się w The New York Times Weiss z 12 czerwca 1990 roku.12 Na przykład podczas jednego z eksperymentów pokazano weteranom wojny wietnamskiej ze wstrząsem pourazowym 15-minutowy fllm składający się ze specjalnie dobranych,ukazujących z wyjątkową plastycznością okrucieństwa wojny, scen z fllmu Pluton .Weteranów podzielono na dwie grupy.W jednej grupie wstrzyknięto weteranom naloxone,substancję blokującą wydzielanie się endorfin; po obejrzeniu filmu osoby te nie wykazywały żadnych zmian wrażliwości na ból.Natomiast w grupie mężczyzn, którym nie podanosubstancji blokującej endorfiny, wrażliwość na ból zmniejszyła się o 30 procent, co wskazywało na wzrost poziomu endorfin.Te same sceny nie wpływały w taki sposób naweteranów, którzy nie cierpieli na wstrząs pourazowy, co sugeruje, że u ofiar wstrząsu pourazowego drogi nerwowe regulujące wydzielanie i przepływ endorfin były nadmiernieczułe czy też przeczulone, ale ujawniało się to dopiero wtedy, kiedy znalezli się wobec czegoś, co przypominało pierwotny uraz.W takiej sytuacji ciało migdałowate ocenia najpierwwagę tego, co widzimy.Badania te przeprowadził Roger Pitman, psychiatra z Harvardu.Podobnie jak w wypadku innych objawów wstrząsu pourazowego, mózg uczy się takichzmienionych reakcji w opresji i może je na powrót wywołać sytuacja przypominająca straszne wydarzenie, które stało się przyczyną urazu.Pitman stwierdził na przykład, żeszczury laboratoryjne, które doznały wstrząsu, wykazywały takie samo, wynikające ze zwiększenia się poziomu endorfin, znieczulenie na ból, jak weterani po obejrzeniu Plutonu .Kiedy po paru tygodniach szczury te przeniesiono ponownie do klatek, w których zaaplikowano im wstrząs to - mimo iż nie włączono prądu - stały się ponownieniewrażliwe na ból, tak jak wtedy, gdy poddawano je elektrowstrząsom.Zob.: Roger Pitman, Naloxone-Reversible Analgesic Response to Combat-Related Stimuli in PosttraumaticStress Disorder , Archives of General Medicine (June 1990).Zob [ Pobierz całość w formacie PDF ]